Het was zaterdag 28 juli
in de vroege avond, rond een uur of vijf. Ik wilde nog een uurtje gaan joggen
en wist niet zeker of ik wel nat wilde worden. Daar heb je natuurlijk de
buienradar voor. De computer aangezet en hup naar www. Buienradar.nl en
gelukkig het zou droog blijven tot zes uur, dus eventjes de loopkleding
aantrekken, schoenen aan en wegwezen. Maar ik zag ook op de buienradar dat er
daarna nog een grotere wolk in onze richting kwam vanuit België. De kleuren
waren donkerblauw en rood. Dat zijn op de buienradar niet bepaald de kleuren
van een beetje motregen!
Dus ik gaan lopen en
natuurlijk op tijd terug, lekker douchen, samen met mijn echtgenote wat eten en
ons voorbereiden op een gezellige avond. Natuurlijk op tijd naar bed want voor
de zondag waren er ook nog allerhande plannen waarvoor je niet bepaald lang
moet uitslapen.
Rond acht uur op die
zaterdagavond gaan er plotseling op alle wegen sirenes loeien. Ambulance,
brandweerauto’s en politie, alles is in beweging. Het raadplegen van de
meldingen zegt mij dat er in Slenaken wateroverlast is en alles daarheen
gedirigeerd wordt. Maar wat kan er in Slenaken voor wateroverlast zijn? Daar is
toch kermis! Die twee advokatenbroertjes die daar de kermis elk jaar sponsoren,
zullen toch niet met de botsauto’s in de Gulp geland zijn? Als de ver-van-mijn-bed-show
leggen we het naast ons neer en gaan verder met het volgen van de Olympische
Spelen in Londen.
Plotsklaps in de nacht,
herrie buiten op straat, zal de jeugd wel zijn die net de kroeg verlaten heeft.
Ik kijk op de wekker en het is half drie in de nacht. Mijn vrouw staat op en
gaat kijken. Natuurlijk is de jeugd buiten en er rinkelt hier en daar een
bierglas. Maar dat is niet zo spannend in een uitgaansdorp als Gulpen in de zaterdagnacht.
Natuurlijk ben ik ook
nieuwsgierig geworden en ga bij mijn vrouw aan het raam kijken. De rinkelende
bierglazen laten mij koud maar waar ik de rillingen van krijg, is de stand van
de Gulp. Vanuit ons raam vanaf de tweede etage kan ik het water zien stromen en
hoe! Het buldert woest stroomafwaarts vanaf het Willem Alexanderplein onder de
Rijksweg door naar de Markt.
Het herinnert mij aan
vroeger en bij mij vallen alle puzzelstukjes tot één grote Jig Saw puzzle in
elkaar: vroeger zeiden ze als het waterpeil van de Gulp steeg: in België heeft
het flink geregend. Met onze videoserie over de Gulp van bron tot monding
hebben wij met eigen ogen aanschouwd waar de Gulp allemaal haar water vandaan
haalt en meeneemt naar de Geul. De buienradar gaf een wolk aan in donkerblauw
en rood. Het bericht over de wateroverlast in Slenaken.
Ik zeg tegen mijn vrouw:
die wolk van de buienradar heeft Nederland niet bereikt, die is al boven België
losgebarsten. Dat kan niet anders, kijk eens hoe hoog het water van de Gulp staat.
Ik schatte het peil op bepaalde plekken waar er muren langs de Gulp staan op
zeker meer dan een meter hoger dan normaal.
De brug onder de Rijksweg
door kan het water nauwelijks slikken, bij het monument van de nimf bij Grand
Café Neubourg komt het water onder de overkapping als een speer omhoog alsof
het de nimf wil wassen!
Na het terras van de Kroon
wordt het water opnieuw afgeremd door een overkapping. Het terras van de Kroon
blijf maar net droog.
Een stukje verderop bij
Lunchroom de Looier komt het water bulderend tevoorschijn en na vijftig meter
staat er weer een brug in de weg waar het water tegen aan slaat. Wethouder Jan
Bormans staat er te kijken en ik vraag hem een voorstel aan de gemeenteraad te
maken om hier een boogbrug zoals in Venetië van te maken. Het water moet weg,
moet weg naar de volgende brug, meneer Bormans! Hij durft niet naar de volgende
brug, de brug van de Nieuwstraat want ook daar zou een boogbrug à la Venetië op
zijn plaats zijn.
Maar de wethouder gaat
niet verder. Hij weet wat hem daar te wachten staat. Daar staan bewoners die
steeds, al jaren, gevraagd hebben om iets te doen. Er is niet meer gebeurd dan
de Gulp een beetje breder gemaakt maar aan de brug is niets veranderd. Ik loop
verder en zie dat de mensen in de Burggraverweg al zelf hun deuren van planken
aan het voorzien zijn. De brandweer staat gereed om in te grijpen en te helpen
maar kan niets doen tegen het water. Alleen maar wachten en het in de gaten
houden. Het blijft stijgen en komt steeds verder de straat op. De nieuw
geplaatste banken langs de Gulp zijn al niet meer te gebruiken als zitplaats,
hooguit nog met natte voeten tot aan de knieën.
Berichten vanuit Slenaken
bereiken ook Gulpen en men hoopt dat de Gulp hier beter er op voorbereid is dan
daar. Maar het water buldert overal nog tegen de bruggen aan en tegen de
overkappingen. Het scheert langs de terrassen en als er mensen zouden zitten,
dan zouden ze hun eigen woorden niet meer kunnen verstaan door de herrie van
het water.
Ik loop terug naar de
Deken Schneidersstraat, daar stond voorheen het voormalige terras van de
broodjeszaak blank. Ook het voetpad langs het Willem Alexanderplein was door de
stroming van de Gulp in beslag genomen. Een stukje verderop had de Gulp bezit
genomen van het magazijn van de Gulpener Bierbrouwerij. Directeur Halmans was
er samen met Jo Biermans en Robbert Dacier bezig om een beetje van de bruine
troep naar buiten te vegen. Maar het was dweilen met de kraan open.
De brandweer komt tegen
half vijf in de nacht kijken en stelt vast dat het water langs het Willem
Alexanderplein aan het zakken is. Het voetpad is weer vrij, tenminste van
water, de modder zal pas bij daglicht goed zichtbaar worden. De treden van de
trap naar de Gulp zijn reeds meer vrij van water dan voorheen.
De bewoners van de Cour de
Galouppe die uit voorzorgsmaatregel hun auto uit de parkeergarage gehaald
hebben omdat deze water aan het verzamelen was, kunnen met een gerust hart gaan
slapen. Ook de mensen van de Burggraverweg, die al gereed stonden met een
aanhangertje vol met zand om zakken te vullen, kunnen gerust weer in hun woning
plaatsnemen.
Iedereen kan met een
gerust hart gaan slapen, het ergste leed is geleden. Tenminste in Gulpen, in
Slenaken was de ramp veel groter zoals later uit de nieuwsberichten zou blijken.
Maar toch, op zondagmorgen
niet uitslapen want je had toch van alles op het programma staan? Dus snel
douchen, aankleden, fototoestel onder de arm en naar buiten. Poolshoogte nemen
bij daglicht. Ik loop langs de Gulp in de Looierstraat, die alleen nog de
bruine kleur van vannacht overgehouden heeft maar stroming is nog sterk,
getuige ook hoe moeder eend met haar kroost zich voortbeweegt.voor de rest veel
lager is en bijna het normale peil heeft bereikt. Maar de stroming is nog
sterk, getuige ook hoe moeder eend met haar kroost zich voortbeweegt.
Dat herinnert mij er aan
wat er oorspronkelijk voor de zondag op het Willem Alexanderplein gepland
stond: een Duckrace.
Een Duckrace? Ja, ducken
zijn eenden en als die van plastic zijn, kun je ze een rugnummer geven, en als
ze een rugnummer hebben, kun je ze herkennen en kun je er een wedstrijd mee
houden. Maar van wie is nou welke eend? Gaan we in Gulpen een gokpaleis maken
op de Gulp?
Als ik vanuit de
Looierstraat verder stroomopwaarts naar de Markt ga en de Rijksweg oversteek,
zie ik dat er ondanks de sterke stroming van de Gulp en het nog steeds vuile
bruine water, er voorzorgsmaatregelen worden getroffen voor de Duckrace.
Steigerplanken worden met
ijzeren pinnen in het water vastgezet. Eerst bijna dwars over breedte van de
Gulp maar door de sterke stroming kiest men er uiteindelijk toch voor om de
fuik wat langer te maken. En vooral heel schuin te laten verlopen.
De fuik is nodig om de
volgorde van binnenkomst van de genummerde plastic eenden te kunnen herkennen
en de prijzen aan de juiste personen die op bepaalde nummers gewed te hebben te
kunnen uitreiken. Als de echte wedstrijd bezig is, staan ze er met vijf mensen gereed
om de juiste volgorde bij te houden van de aankomst en er zit nog een schrijver
aan de tafel die het geheel wat geroepen wordt, vastlegt op papier.
Een eind verderop bij de
brug over de Gulp bij Aan het Veld staat een medewerker van de Duckrace met een
plastic zak vol met plastic eendjes om deze te “lossen”, net als een wagen met
postduiven die de luiken opentrekt!
Daar gaat een hele zak met
eenden de Gulp in, ze kunnen alleen maar met de stroming mee, hebben geen
paddels aan hun voeten, ze kunnen niet zwemmen, ze kijken serieus, hebben niet
in de gaten welke kleur ze hebben of welk rugnummer ze dragen. Ze gaan richting
fuik en worden daar opgewacht om na vaststelling van de volgorde teruggegooid
te worden in de zak en even later weer opnieuw gelost te worden.
De foto van het lossen van
de eenden toont op de achtergrond de brandweerauto. Deze brandweermensen zijn
daar bezig met de weg schoon te spuiten van vorige nacht. De restanten aan
modder en dichtgemodderde waterputten leeg maken of weer open maken zodat het
water weg kan. De modder van de weg gaat met de hogedrukspuit weer de Gulp in
en de modder drijft achter de plastic eendjes mee de fuik in. Het beeld
herinnert mij aan de Olympische Spelen in Munchen in 1972: “The Games must go
on”.
Alle herinneringen aan
vorige nacht zijn plotseling vergeten, er is maar één ding dat geldt en dat is
dat de eenden moeten zwemmen en dat er een groot publiek op het Willem
Alexanderplein verzameld is rondom een springkussen, een biertap, een
frietketel waarin hamburgers gebakken worden, de broodjes liggen al
voorgesneden klaar om er een fricandel in te leggen, de stehtische staan
opgesteld en worden verdeeld onder de toeschouwers. Een stellage is gebouwd
waaraan dadelijk nog kinderen en vooral ook volwassenen aan een bierkrat gaan
hangen voor de beste tijd.
Er is ook een podiumwagen
in gereedheid gebracht waar in de loop van de middag en vroege avond de
artiesten hun opwachting zullen maken en de juiste stemming er in zullen
brengen.
Welke toeschouwers van dit
evenement beseffen na twee glazen bier nog hoe de bewoners van de Cour de
Galouppe afgelopen nacht vreesden voor hun auto in de parkeergarage? Wie maakt
zich nu nog zorgen over de bewoners van de Burggraverweg die het beeld van
jaren geleden weer voor zich zagen toen het water van de Gulp aan hun voordeur
naar binnen stroomde en aan de achterdeur naar buiten zijn weg vervolgde?
Het enige dat telt zijn de
eendjes in het water. Komt mijn nummer weer in de finale? Wordt mijn naam
genoemd? Het lijkt op een sponsortocht, het ene bedrijf na het andere wint met
zijn eend, de ene horeca-gelegenheid na de andere hoort hoe zijn eend voorop
ligt en toch net te laat binnenkomt om bij de eerste vijf te eindigen. Maar
allemaal worden ze gevangen, een net voor de overkapping onder de Rijksweg
door, zorgt er voor dat ze niet weg kunnen.
De stroming in de Gulp
blijft sterker dan normaal en de medewerkers die in het water staan, moeten
daar stevig en geconcentreerd blijven staan. Er mag geen eend aan hun aandacht
ontglippen.
Maar het kwam allemaal
goed, de woonkamer van Harrie bleef deze keer droog en alle eendjes, zonder
uitzondering, werden na afloop weer opgeborgen, niet op volgorde van hun
rugnummer, maar ze kregen wel de zekerheid dat ze volgend jaar weer mogen
meedoen aan de Duckrace.
Jan
Somers
30
juli 2012
